استراتژی اسپرد

استراتژی اسپرد یکی از مهم‌ترین ابزارهای حرفه‌ای در معاملات آپشن است که با ترکیب چند اختیار خرید یا فروش، امکان مدیریت ریسک و کنترل هزینه را فراهم می‌کند. در این راهنمای جامع، انواع استراتژی اسپرد، نحوه عملکرد، مزایا و کاربردهای آن را به‌صورت کاملا ساده و کاربردی توضیح داده شده است، تا معامله‌گران بتوانند بهترین تصمیم را در شرایط مختلف بازار بگیرند.

آشنایی کامل با استراتژی اسپرد در معاملات اختیار

در بازار آپشن، جایی که انتخاب یک مسیر معاملاتی دقیق می‌تواند تفاوت بین موفقیت و شکست را رقم بزند، استراتژی اسپرد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ساختارهای معاملاتی شناخته می‌شود. این استراتژی با ترکیب هم‌زمان چند قرارداد اختیار، ابزاری قدرتمند برای مدیریت ریسک و استفاده بهینه از سرمایه فراهم می‌کند. برخلاف ورود ساده به یک موقعیت خرید یا فروش، در استراتژی اسپرد معامله‌گر معماری دقیقی از چند لگ می‌سازد تا بتواند واکنش موقعیت خود را در برابر قیمت، نوسان و گذر زمان کنترل کند.

استراتژی اسپرد چیست و چرا اهمیت دارد؟

استراتژی اسپرد در ساده‌ترین تعریف، ترکیبی از دو یا چند قرارداد اختیار خرید یا فروش است که به‌طور هم‌زمان روی یک دارایی پایه اجرا می‌شود اما تفاوت‌هایی در قیمت اعمال، سررسید یا حتی جهت معامله دارند. هدف اصلی اسپرد این است که:

• ریسک معامله محدود شود.
• هزینه ورود کاهش پیدا کند.
• رفتار موقعیت کاملا تحت کنترل معامله‌گر باشد.
• نتیجه نهایی معامله به‌صورت هدفمند شکل گیرد.

این ویژگی‌ها باعث شده استراتژی اسپرد یکی از محبوب‌ترین تکنیک‌ها در میان معامله‌گران حرفه‌ای باشد.

واژه اسپرد (Spread) در معنای لغوی به‌معنی اختلاف، فاصله یا گستره میان دو مقدار است. این مفهوم ساده ریشه اصلی تمامی کاربردهای تخصصی اسپرد در بازارهای مالی محسوب می‌شود، زیرا در هر جای این بازار که از اسپرد صحبت می‌شود، منظور تفاوت بین دو قیمت، دو نرخ یا دو نقطه ارزش‌گذاری است.

در زبان انگلیسی نیز Spread به معنای گسترده شدن یا ایجاد فاصله میان دو نقطه به کار می‌رود و همین معنا سبب شده است در بازار آپشن، اسپرد به ساختارهایی گفته شود که بر پایه اختلاف قیمت اعمال، اختلاف سررسید یا تفاوت در هزینه پریمیوم شکل می‌گیرند. درک این تعریف پایه‌ای کمک می‌کند معامله‌گر بهتر متوجه منطق استراتژی اسپرد شود و بداند چرا این ساختارها بر مبنای اختلاف بین چند اختیار خرید یا فروش طراحی شده‌اند و چگونه همین اختلاف‌ها باعث کنترل ریسک، کاهش هزینه و ایجاد بازدهی هدفمند می‌شود.

نگاهی عمیق و کاربردی به استراتژی اسپرد در معاملات اختیار

در دنیای اختیار معامله، جایی که مدیریت ریسک و استفاده هوشمندانه از سرمایه حرف اول را می‌زند، «استراتژی اسپرد» به‌عنوان یکی از ساختارهای تحلیلی و حرفه‌ای شناخته می‌شود. این روش برخلاف معاملات ساده خرید یا فروش اختیار، بر پایه‌ی ترکیب چند موقعیت مکمل بنا شده است تا نتیجه‌ی کلی معامله تحت کنترل معامله‌گر باقی بماند.

در واقع، استراتژی اسپرد نوعی معماری معاملاتی است که به معامله‌گر اجازه می‌دهد هم‌زمان از پوشش ریسک، بهینه‌سازی هزینه و فرصت‌سازی در نوسانات قیمت بهره‌مند شود. در این ساختار، معامله‌گر با خرید و فروش هم‌زمان اختیارهای مشابه بر روی یک دارایی پایه اما با قیمت‌های اعمال یا سررسیدهای متفاوت یک موقعیت خنثی، صعودی یا نزولی خلق می‌کند.

تفاوت استراتژی اسپرد با سایر استراتژی‌های اختیار معامله

در معاملات آپشن، استراتژی‌های مختلفی مثل خرید ساده کال یا فروش پوت استفاده می‌شود، اما تفاوت اساسی استراتژی اسپرد با آن‌ها در این است که:

• استراتژی اسپرد هم‌زمان از چند موقعیت استفاده می‌کند.
• سقف سود و کف زیان دقیقا مشخص است.
• سرمایه کمتری نسبت به موقعیت‌های مستقل نیاز دارد.
• به‌جای شرط‌بندی یک‌طرفه، تعادل ریسک ایجاد می‌کند.

در حالی که معامله‌گر در خرید یک اختیار تنها به یک سناریو وابسته است، در استراتژی اسپرد با ترکیب دو لگ یا بیشتر کنترل بیشتری روی نوسانات و رفتار قیمت‌ها دارد.

چرا معامله‌گران حرفه‌ای از استراتژی اسپرد استفاده می‌کنند؟

در بازار آپشن، استراتژی اسپردها مانند ابزارهای چندمنظوره عمل می‌کنند و امکان خلق موقعیت‌های بسیار دقیق و هدفمند را فراهم می‌سازند. مهم‌ترین دلایل استفاده از آن‌ها عبارتند از:

• کاهش هزینه اولیه معامله
• تعیین دقیق محدوده سود و زیان
• مدیریت زمان (Time Decay) به‌صورت هوشمندانه
• استفاده از فرصت‌ها در بازار صعودی، نزولی یا خنثی
• بهره‌گیری از نوسان ضمنی بالا یا پایین

این مزایا باعث شده استراتژی اسپرد پایه بسیاری از ساختارهای پیشرفته مانند Iron Condor، Butterfly و Calendar باشند.

منطق و فلسفه استراتژی اسپرد

اساس و منطق پنهان پشت استراتژی اسپرد در یک جمله خلاصه می‌شود: کاهش ریسک با استفاده از تعادل موقعیت‌ها. در این روش، معامله‌گر به جای ورود تکی به بازار، با ترکیب دو گزینه مخالف یا مکمل، زیان احتمالی را محدود می‌کند و از این دو جهت مخالف اما هدفمند استفاده می‌کند تا در صورت حرکت غیرمنتظره قیمت، یکی از موقعیت‌ها زیان دیگری را جبران کند.

به عنوان مثال، در نوعی از اسپرد صعودی (Bull Call Spread)، معامله‌گر اختیار خریدی (یک کال) با قیمت اعمال پایین‌تر را می‌خرد و هم‌زمان اختیار خریدی با قیمت اعمال بالاتر را می‌فروشد. بدین ترتیب، اگر قیمت سهم افزایش یابد، از رشد آن سود می‌برد، اما اگر قیمت کاهش یابد، زیانش به‌اندازه اختلاف بین دو قیمت اعمال و پرمیوم‌ها محدود می‌شود.

در مقابل، در یک اسپرد نزولی مانند Bear Put Spread، تمرکز معامله‌گر روی افت قیمت دارایی است. او اختیار فروشی با قیمت اعمال بالاتر می‌خرد و همزمان اختیار فروشی با قیمت پایین‌تر می‌فروشد تا در صورت کاهش قیمت، سود محدودی به دست آورد اما زیان احتمالی خود را کنترل کند.

منطق همه اسپردها همین ایجاد تعادل است.

ساختار عملکرد استراتژی اسپرد

عملکرد استراتژی اسپرد به گونه‌ای طراحی شده است که معامله‌گر بتواند با هزینه کمتر و ریسک کنترل‌شده‌تر از تغییرات قیمت بهره ببرد. استراتژی اسپرد ویژگی‌هایی دارد که آن را از سایر روش‌ها متمایز می‌کند، این ویژگی‌ها شامل موارد زیر است:

محدود بودن ریسک و سود: برخلاف موقعیت‌های تکی اختیار خرید یا فروش، در استراتژی اسپرد، هم سقف سود و هم کف زیان از پیش مشخص است. هیچ‌گاه معامله‌گر با زیان نامحدود مواجه نمی‌شود و محدوده سود نیز قابل پیش‌بینی است.

تأثیر مستقیم زمان و نوسان: بسته به اینکه موقعیت خرید یا فروش در کدام بخش غالب است، اثر کاهش ارزش زمانی (Time Decay) می‌تواند به نفع یا ضرر معامله‌گر باشد. در برخی اسپردها مانند Credit Spread، گذر زمان حتی به‌نفع معامله‌گر عمل می‌کند.

بهینه‌سازی سرمایه: چون یک موقعیت فروخته‌شده بخشی از هزینه موقعیت خرید را جبران می‌کند، سرمایه درگیر در این استراتژی معمولا بسیار کمتر از خرید ساده اختیار است.

انعطاف‌پذیری و تنوع بالا: استراتژی اسپرد را می‌توان برای شرایط صعودی، نزولی، یا حتی خنثی بازار طراحی کرد و همین موضوع آن را به یکی از ابزارهای کلیدی در معاملات حرفه‌ای تبدیل کرده است.

طبقه‌بندی جامع استراتژی اسپرد

در بازار آپشن، انتخاب استراتژی مناسب تنها زمانی ممکن است که معامله‌گر شناخت دقیقی از انواع اسپردها و کاربرد آن‌ها داشته باشد. اسپردهای آپشن مجموعه‌ای از ساختارهای معاملاتی هستند که با ترکیب چند اختیار خرید یا فروش، امکان مدیریت ریسک، کنترل هزینه موقعیت و بهره‌برداری هدفمند از نوسانات قیمت را فراهم می‌کنند. هر اسپرد بسته به نوع چینش لگ‌ها اعم از افقی، عمودی، مورب یا ترکیبی، رفتار متفاوتی در برابر تغییرات قیمت دارایی پایه، نوسان ضمنی و گذر زمان دارد.

معامله‌گران حرفه‌ای از استراتژی‌های ساده‌ای مانند Vertical و Calendar گرفته تا ساختارهای پیچیده‌تر همچون Iron Condor، Butterfly یا Jade Lizard استفاده می‌کنند تا متناسب با دیدگاه خود نسبت به بازار، یک موقعیت کم‌هزینه، پر بازده یا کم‌ریسک ایجاد کنند. در این صفحه انواع اسپردها را به صورت دسته‌بندی‌شده بررسی می‌کنیم تا دیدی شفاف درباره عملکرد، مزایا، محدودیت‌ها و سناریوهای مناسب هرکدام فراهم شود و معامله‌گر بتواند در شرایط مختلف، بهترین ابزار را برای مدیریت ریسک و فرصت انتخاب کند.

در بازار اختیار معامله، استراتژی‌ اسپرد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای تخصصی برای مدیریت ریسک، کنترل هزینه و ایجاد بازدهی هدفمند شناخته می‌شوند. معامله‌گر با استفاده از اسپردها می‌تواند مجموعه‌ای از موقعیت‌های خرید و فروش را به‌صورت هم‌زمان ایجاد کرده و رفتار موقعیت خود را نسبت به قیمت، زمان و نوسان ضمنی دقیق‌تر تنظیم کند. به همین دلیل، شناخت انواع اسپردهای آپشن و درک نقش آن‌ها در سناریوهای مختلف بازار، برای هر معامله‌گر حرفه‌ای ضروری است.

استراتژی‌های اسپرد را می‌توان از جنبه‌های مختلف دسته‌بندی کرد. برخی بر اساس تفاوت قیمت اعمال یا سررسید قرارداد شکل می‌گیرند، مانند اسپردهای عمودی، افقی و مورب. گروهی دیگر بر اساس نوع ابزار معاملاتی در بازار آپشن یا فیوچرز تعریف می‌شوند. همچنین می‌توان اسپردها را بر پایه هدف معامله‌گر مانند کاهش هزینه پریمیوم، کسب درآمد از گذر زمان، استفاده از تغییرات نوسان ضمنی، اجرای آربیتراژ یا پوشش ریسک طبقه‌بندی کرد. حتی جهت حرکت بازار نیز می‌تواند مبنای یک دسته‌بندی مجزا باشد و اسپردهای صعودی، نزولی، خنثی و مبتنی بر نوسان را شامل شود.

دسته‌بندی بر اساس ساختار قیمت اعمال و سررسید (ساختاری)

• عمودی
• افقی (تقویمی)
• مورب

 دسته‌بندی بر اساس جهت بازار

• صعودی
• نزولی
• خنثی
• مبتنی بر نوسان

دسته‌بندی بر اساس هدف معامله

• کسب سود جهت‌دار
• کسب سود از زمان
• بهره‌گیری از نوسان ضمنی
• آربیتراژ
• مدیریت ریسک

دسته‌بندی بر اساس جریان نقدی اولیه

• اعتباری
• بدهی

دسته‌بندی بر اساس پیچیدگی (Simple → Advanced)

• ساده
• متوسط
• پیشرفته

دسته‌بندی بر اساس تعداد Legs (تعداد قراردادها)

• دو لگی
• چهار لگی

هر یک از این روش‌های طبقه‌بندی، زاویه متفاوتی از نحوه شکل‌گیری و کارکرد اسپردها ارائه می‌دهند. با این حال، بسیاری از استراتژی‌ها ممکن است هم‌زمان در چند گروه قرار بگیرند، زیرا یک اسپرد می‌تواند از نظر ساختار ساده باشد، اما از نظر جهت بازار صعودی محسوب شود یا از نظر هدف معاملاتی برای کاهش ریسک طراحی شده باشد. همین هم‌پوشانی می‌تواند باعث سردرگمی کاربران به‌ویژه در زمان مقایسه یا انتخاب استراتژی شود.

از آنجا که هدف این صفحه ارائه توضیحی شفاف، طبقه‌بندی منسجم و محتوای قابل استناد درباره انواع اسپردهای آپشن است، لازم است یک معیار اصلی و غیر‌همپوشان برای دسته‌بندی انتخاب کنیم. به همین دلیل، در ادامه به‌جای استفاده از روش‌های جهت‌محور یا هدف‌محور، دسته‌بندی بر اساس ساختار اسپرد را مبنای بررسی قرار می‌دهیم، زیرا دقیق‌ترین، علمی‌ترین و قابل فهم‌ترین روش برای تحلیل و تفکیک استراتژی‌های اسپرد به شمار می‌رود.

در این روش، اسپردها بر اساس نحوه چیدمان قیمت اعمال (Strike)، سررسید (Expiration)، و تعداد Legs دسته‌بندی می‌شوند. این ساختار معتبرترین و منطقی‌ترین روش تحلیل اسپردهاست.

مقایسه انواع استراتژی اسپرد بر اساس ساختار

نوع اسپرد	توضیح کوتاه	مثال	کاربرد اصلی
عمودی (Vertical)	اختلاف قیمت اعمال بین دو اختیار، سررسید یکسان	Bull Call Spread	استفاده در بازار صعودی یا نزولی با ریسک محدود
افقی / تقویمی (Calendar)	سررسیدهای متفاوت، قیمت اعمال یکسان	Calendar Spread	کسب درآمد از کاهش ارزش زمانی و نوسان ضمنی
مورب (Diagonal)	هم اختلاف قیمت اعمال، هم اختلاف سررسید	Diagonal Spread	مدیریت دید میان‌مدت و بلندمدت، انعطاف‌پذیر
ترکیبی / پیشرفته	چند لگ با ترکیب انواع بالا	Iron Condor, Butterfly	کاهش ریسک، پوشش ریسک، بهره‌گیری از نوسان

استراتژی اسپرد عمودی (Vertical Spread)

استراتژی اسپرد عمودی بر پایه‌ی اختلاف قیمت اعمال با سررسید یکسان شکل می‌گیرد. در این استراتژی اسپرد معامله‌گر با ترکیب دو اختیار از یک نوع ولی با قیمت‌های اعمال متفاوت، موقعیتی می‌سازید که ریسک را مدیریت و سود بالقوه را در یک چارچوب مشخص محدود کند. ماهیت این تکنیک بر ایجاد تعادل میان هزینه ورود و احتمال سودآوری استوار است.

وقتی صحبت از یادگیری روش‌های مؤثر برای کنترل ریسک در معاملات اختیار می‌شود، اسپرد عمودی یکی از بهترین گزینه‌هایی است که هر معامله‌گر باید با آن آشنا باشد. این استراتژی اسپرد به شما کمک می‌کند تا بدون نیاز به پیش‌بینی‌های بزرگ یا حرکات شدید قیمتی، از نوسانات ملایم بازار سود ببرید.

انواع استراتژی اسپرد عمودی

استراتژی اسپرد عمودی در مجموعه‌ی استراتژی‌های اسپرد به دو شاخه‌ی کلی تقسیم می‌شود که جهت پیش‌بینی حرکت بازار را مشخص می‌کنند:

1. اسپردهای صعودی (Bullish Spreads)
2. اسپردهای نزولی (Bearish Spreads)

هر یک از این دو گروه می‌توانند بر پایه‌ی اختیار خرید (Call) یا اختیار فروش (Put) شکل بگیرند. در ادامه با چهار نوع اصلی آن‌ها آشنا می‌شویم.

بول کال اسپرد (Bull Call Spread)

در این استراتژی اسپرد صعودی، معامله‌گر انتظار دارد قیمت دارایی پایه با شیبی ملایم افزایش یابد.

• ترکیب موقعیت‌ها: خرید یک اختیار خرید (Call) با قیمت اعمال پایین‌تر و فَروش یک اختیار خرید دیگر با قیمت اعمال بالاتر (هر دو با سررسید یکسان).
• هدف و ماهیت معامله: با این روش، هزینه خرید اختیار کاهش یافته و در عوض، سود نهایی نیز محدود می‌شود.
• نوع اسپرد: این یک Debit Spread محسوب می‌شود زیرا برای آغاز معامله نیاز به پرداخت وجه اولیه دارد.
• سود حداکثر: اختلاف بین دو قیمت اعمال منهای مبلغ پرداختی اولیه.
• زیان حداکثر: محدود به همان هزینه‌ای است که برای ورود به معامله پرداخت شده است.

این نوع از استراتژی اسپرد گزینه‌ای مناسب برای زمانی است که معامله‌گر به رشد تدریجی بازار خوش‌بین است اما نمی‌خواهد ریسک بالایی بپذیرد.

بر پوت اسپرد (Bear Put Spread)

بر پوت اسپرد نسخه‌ی نزولی استراتژی اسپرد عمودی است و برای شرایطی به کار می‌رود که معامله‌گر کاهش ملایم قیمت دارایی پایه را پیش‌بینی می‌کند.

• ترکیب موقعیت‌ها: خرید یک اختیار فروش (Put) با قیمت اعمال بالاتر و فروش یک اختیار فروش با قیمت اعمال پایین.
• نوع اسپرد: مشابه بول کال، این استراتژی نیز از نوع Debit Spread است و برای شروع معامله نیاز به پرداخت وجه دارد.
• سود حداکثر: تفاوت بین دو قیمت اعمال منهای هزینه اولیه معامله.
• زیان حداکثر: برابر با مبلغی است که در آغاز معامله پرداخت می‌شود.

این استراتژی اسپرد زمانی کاربرد دارد که انتظار می‌رود بازار نزولی شود اما نه به‌صورت شدید، بلکه با حرکتی تدریجی و محدود.

بول پوت اسپرد (Bull Put Spread)

بول پوت اسپرد یک استراتژی اسپرد صعودی است که برای کسب درآمد از ثبات یا افزایش آرام قیمت دارایی استفاده می‌شود.

• ترکیب موقعیت‌ها: فروش یک اختیار فروش (Put) با قیمت اعمال بالاتر و خرید یک اختیار فروش دیگر با قیمت اعمال پایین‌تر.
• نوع اسپرد: این استراتژی از نوع Credit Spread است، زیرا با باز کردن موقعیت، معامله‌گر مبلغی خالص دریافت می‌کند.
• سود حداکثر: همان مبلغ دریافتی اولیه از فروش اختیار فروش گران‌تر.
• زیان حداکثر: تفاوت بین قیمت‌های اعمال منهای اعتبار اولیه دریافت‌شده.

این نوع از استراتژی اسپرد برای زمانی مناسب است که پیش‌بینی می‌شود قیمت دارایی پایه در محدوده‌ای ثابت بماند یا اندکی افزایش پیدا کند.

بر کال اسپرد (Bear Call Spread)

بر کال اسپرد در دسته‌ی استراتژی‌های اسپرد نزولی قرار می‌گیرد و زمانی به کار می‌رود که معامله‌گر انتظار دارد قیمت دارایی کاهش یابد یا در محدوده فعلی باقی بماند.

• ترکیب موقعیت‌ها: فروش یک اختیار خرید (Call) با قیمت اعمال پایین‌تر و خرید یک اختیار خرید دیگر با قیمت اعمال بالاتر.
• نوع اسپرد: این نیز یک Credit Spread است، زیرا در آغاز معامله اعتبار نقدی به معامله‌گر تعلق می‌گیرد.
• سود حداکثر: برابر با مبلغ خالص دریافتی هنگام شروع معامله.
• زیان حداکثر: تفاوت بین قیمت‌های اعمال منهای مبلغ دریافتی اولیه.

این استراتژی اسپرد انتخابی کارآمد برای زمانی است که پیش‌بینی می‌شود بازار نزولی یا بدون روند باشد و معامله‌گر به دنبال کسب سود محدود با ریسک کنترل‌شده است.

چه بازار در مسیر صعود باشد و چه نزول، استراتژی اسپرد عمودی ابزاری منعطف برای کنترل ریسک و دستیابی به سودهای منطقی است. این روش به معامله‌گر کمک می‌کند تا با انتخاب درست میان اسپردهای Debit و Credit، موقعیتی متناسب با شرایط بازار ایجاد کند و با اطمینان بیشتری تصمیم بگیرد.

جمع‌بندی

نوع اسپرد	جهت بازار	نوع معامله	سود حداکثر	زیان حداکثر
Bull Call Spread	صعودی	Debit	محدود	محدود
Bear Put Spread	نزولی	Debit	محدود	محدود
Bull Put Spread	صعودی	Credit	محدود	محدود
Bear Call Spread	نزولی	Credit	محدود	محدود

 

یکی از مهم‌ترین مزایای استراتژی اسپرد عمودی این است که معامله‌گر پیش از ورود به موقعیت، به‌طور دقیق از محدوده‌ی ریسک و سود احتمالی خود آگاه است. در این روش، همه‌چیز از ابتدا مشخص است؛ شما می‌دانید در صورت تحقق پیش‌بینی، چه مقدار سود به دست می‌آورید و اگر بازار برخلاف انتظار حرکت کند، زیان شما تا چه حد محدود خواهد بود.

به‌دلیل همین شفافیت و قابل پیش‌بینی بودن نتایج، اسپردهای عمودی در میان معامله‌گران حرفه‌ای به‌عنوان یکی از کارآمدترین ابزارهای مدیریت ریسک و طراحی موقعیت‌های معاملاتی با احتمال موفقیت بالا شناخته می‌شوند. این ویژگی باعث شده است که استراتژی اسپرد نه‌تنها برای معامله‌گران تازه‌کار، بلکه برای سرمایه‌گذاران باتجربه نیز یکی از گزینه‌های محبوب و قابل اعتماد در بازار اختیار معامله باشد.

انواع استراتژی‌های عمودی مبتنی بر نسبت (Ratio & Backspread – Vertical)

در ادامه بررسی استراتژی اسپرد عمودی، به گروهی از ساختارهای پیشرفته‌تر می‌رسیم که بر پایه ترکیب خرید و فروش آپشن‌ها با نسبت‌های نامتعارف شکل می‌گیرند. این استراتژی‌ها، برخلاف اسپردهای عمودی استاندارد که تعداد قراردادها برابر است، با تغییر در تعداد آپشن‌های خریداری‌شده یا فروخته‌شده ایجاد می‌شوند و به همین دلیل در مجموعه اسپردهای نسبتی (Ratio Spreads) و بک‌اسپردها (Backspreads) قرار می‌گیرند.

هدف از این دسته، افزایش انعطاف‌پذیری، مدیریت بهتر ریسک، و امکان بهره‌گیری از حرکت‌های بزرگ قیمت است، در حالی‌ که همچنان ساختار اصلی آن‌ها از نوع عمودی (Vertical) باقی می‌ماند. در ادامه، انواع این ساختارهای پیشرفته به همراه یک توضیح کوتاه برای هر کدام آورده شده است:

• Ratio Call Spread (اسپرد کال نسبتی): فروش تعداد بیشتری کال و خرید کال کمتر در قیمت اعمال متفاوت برای ایجاد یک ساختار صعودی با ریسک کنترل‌شده و دریافت پریمیوم اولیه.
• Ratio Put Spread (اسپرد پوت نسبتی): فروش تعداد بیشتری پوت و خرید پوت کمتر برای ایجاد یک ساختار نزولی با هزینه کم یا اعتبار اولیه و بهره‌گیری از حرکت محدود قیمت.
• Call Backspread (بک‌اسپرد کال): خرید تعداد بیشتری کال و فروش کال کمتر برای ساختن یک موقعیت صعودی با سود بالقوه نامحدود هنگام جهش شدید قیمت.
• Put Backspread (بک‌اسپرد پوت): خرید تعداد بیشتری پوت و فروش پوت کمتر برای ایجاد یک موقعیت نزولی قدرتمند با سود بالا در صورت سقوط سریع قیمت.

استراتژی اسپرد افقی/ تقویمی (Horizontal / Calendar Spreads)

در بازار اختیار معامله، زمان همیشه نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. استراتژی اسپرد تقویمی یکی از روش‌های حرفه‌ای است که با تکیه بر همین عامل، فرصت‌های سودآور اما کم‌ریسکی را برای معامله‌گران ایجاد می‌کند. در این رویکرد، دو اختیار با قیمت اعمال یکسان اما سررسید متفاوت ترکیب می‌شوند تا از تفاوت در ارزش زمانی آن‌ها بهره گرفته شود.

در بازارهای مالی، یکی از روش‌های پیشرفته برای تحلیل و انجام معاملات، استفاده از ترکیب قراردادهایی است که سررسیدهای متفاوتی دارند. این شیوه به معامله‌گران کمک می‌کند تا از تغییرات قیمتی میان دوره‌های زمانی مختلف بهره ببرند و در عین حال، تأثیر نوسانات کوتاه‌مدت را کاهش دهند. چنین استراتژی‌هایی به‌ویژه در معاملات آتی و اختیار معامله کاربرد گسترده‌ای دارند و به عنوان ابزاری هوشمندانه برای مدیریت ریسک و بهینه‌سازی سود مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در این ساختار معاملاتی، اختلاف زمانی بین قراردادها نقش کلیدی دارد، زیرا تعیین‌کننده رفتار قیمتی و میزان سود یا زیان احتمالی خواهد بود. درک صحیح از نحوه عملکرد این اختلاف زمانی، به معامله‌گر دیدی عمیق‌تر نسبت به پویایی بازار و واکنش آن نسبت به گذر زمان می‌دهد.

در استراتژی اسپرد تقویمی معامله‌گر از دو قرارداد اختیار از یک نوع (یا هر دو Call یا هر دو Put) استفاده می‌کند که قیمت اعمال یکسان اما تاریخ انقضای متفاوت دارند. معمولا معامله‌گر اختیار کوتاه‌مدت را می‌فروشد و در همان زمان اختیار بلندمدت با همان قیمت اعمال را خریداری می‌کند. با گذر زمان، ارزش زمانی اختیار کوتاه‌مدت سریع‌تر کاهش می‌یابد (به دلیل تأثیر عامل تیتا – Theta Decay)، و همین تفاوت زمانی منبع اصلی سود در این استراتژی محسوب می‌شود.

به زبان ساده‌تر، معامله‌گر از گذر زمان به نفع خود استفاده می‌کند. وقتی اختیار کوتاه‌مدت زودتر منقضی می‌شود و ارزش زمانی آن کاهش می‌یابد، اختیار بلندمدت همچنان بخش زیادی از ارزش خود را حفظ می‌کند و این اختلاف، سود معامله‌گر را شکل می‌دهد.

از آن‌جا که سود در اسپرد افقی عمدتا از کاهش ارزش زمانی ناشی می‌شود، این روش معمولا در بازارهای خنثی یا کم‌نوسان بیشترین کارایی را دارد. در چنین شرایطی، معامله‌گر از افت تدریجی ارزش اختیار فروش‌رفته بهره‌مند می‌شود، در حالی که اختیار بلندمدت خریداری‌شده همچنان بخش قابل‌توجهی از ارزش زمانی خود را حفظ می‌کند.

یکی از مزایای مهم استراتژی اسپرد افقی، انعطاف‌پذیری بالای آن است. این ساختار می‌تواند پایه‌ای برای ایجاد اسپردهای مورب (Diagonal Spread) یا سایر مدل‌های ترکیبی پیشرفته باشد، که در آن‌ها علاوه بر تفاوت زمان سررسید، اختلاف در قیمت اعمال نیز در نظر گرفته می‌شود.
در مجموع، اسپرد افقی ابزاری مؤثر برای معامله‌گرانی است که قصد دارند از گذر زمان و کاهش تدریجی ارزش اختیارات بهره‌برداری کنند، بدون آنکه درگیر نوسانات شدید قیمت دارایی پایه شوند. این ویژگی باعث شده است که استراتژی اسپرد افقی در میان سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به‌عنوان یکی از روش‌های هوشمندانه‌ی مدیریت ریسک و کسب سود پایدار شناخته شود.

ترکیب موقعیت و میزان سود و زیان در استراتژی اسپرد افقی

در استراتژی اسپرد افقی، اساس کار بر ترکیب دو موقعیت اختیار از یک نوع بنا شده است، یعنی یا هر دو اختیار خرید هستند یا هر دو اختیار فروش . تفاوت اصلی میان این دو اختیار، تاریخ سررسید آن‌ها است، در حالی که قیمت اعمال یکسان باقی می‌ماند. در این ترکیب، معامله‌گر معمولا

• یک اختیار کوتاه‌مدت را می‌فروشد (Short Position)
• و به‌صورت هم‌زمان یک اختیار بلندمدت با همان قیمت اعمال را می‌خرد (Long Position)

حداکثر سود: سود نهایی در اسپرد افقی، هنگامی به دست می‌آید که در تاریخ انقضای اختیار کوتاه‌مدت، قیمت دارایی پایه تقریبا برابر با قیمت اعمال باشد. در این حالت، اختیار فروخته‌شده تقریباً بی‌ارزش منقضی می‌شود و معامله‌گر می‌تواند از حفظ ارزش اختیار بلندمدت خود بهره‌مند گردد. میزان سود بستگی به اختلاف ارزش زمانی بین دو قرارداد دارد و معمولاً محدود است، اما در بازارهای کم‌نوسان می‌تواند بازدهی قابل‌توجهی ایجاد کند.

حداکثر زیان: زیان بالقوه در این استراتژی اسپرد نیز محدود است و در بدترین حالت، زمانی رخ می‌دهد که قیمت دارایی پایه فاصله‌ی زیادی از قیمت اعمال بگیرد. در چنین شرایطی، هر دو اختیار (کوتاه‌مدت و بلندمدت) بخش قابل‌توجهی از ارزش خود را از دست می‌دهند.. حداکثر ضرر معمولاً برابر است با اختلاف خالص پرداختی (Net Debit) برای ایجاد موقعیت، یعنی هزینه‌ای که معامله‌گر در ابتدای معامله برای خرید اختیار بلندمدت و فروش اختیار کوتاه‌مدت پرداخت کرده است.

انواع استراتژی اسپرد افقی/ تقویمی

برای درک بهتر شیوه عملکرد استراتژی‌های مبتنی بر اختلاف زمانی میان قراردادها، لازم است ابتدا با دسته‌بندی کلی آن‌ها آشنا شویم. این تقسیم‌بندی به معامله‌گر کمک می‌کند تا متناسب با دیدگاه خود نسبت به بازار و شرایط نوسان، ساختار معاملاتی مناسبی را انتخاب کند.

می‌توان اسپرد تقویمی‌ها را از سه منظر اصلی دسته‌بندی کرد:

بر اساس نوع اختیار معامله (Call یا Put): بر اساس نوع قراداد انتخابی تقسیم‌بندی می‌شود (اختیار خرید و اختیار فروش)

• اسپرد تقویمی با اختیار خرید (Call Calendar Spread): از دو اختیار خرید با قیمت اعمال یکسان اما سررسید متفاوت.
• اسپرد تقویمی با اختیار فروش (Put Calendar Spread): از دو اختیار فروش با قیمت اعمال یکسان و سررسید متفاوت.

بر اساس جهت دیدگاه بازار (صعودی، نزولی، خنثی)

• صعودی (Bullish Calendar Spread): افزایش تدریجی قیمت دارایی پایه در آینده معمولا با استفاده از اختیار خرید ساخته می‌شود.
• نزولی (Bearish Calendar Spread): کاهش تدریجی قیمت دارایی پایه در آینده اغلب با اختیار فروش ایجاد می‌شود.
• خنثی (Neutral Calendar Spread): ثبات یا نوسان محدود قیمت برای کسب سود از گذر زمان در بازارهای بدون روند استفاده می‌شود.

بر اساس نوع موقعیت‌گیری (لانگ یا شورت)

• لانگ اسپرد تقویمی (Long Calendar Spread) فروش قرارداد کوتاه‌مدت و خرید قرارداد بلندمدت.
• شورت اسپرد تقویمی (Short Calendar Spread) خرید قرارداد کوتاه‌مدت و فروش قرارداد بلندمدت.

بطور کلی انواع استراتژی اسپرد تقویمی به‌صورت زیر است:

• لانگ کلندر اسپرد (Long Calendar Spread): خرید آپشن بلندمدت + فروش آپشن کوتاه‌مدت با قیمت اعمال یکسان
• شورت کلندر اسپرد (Short Calendar Spread): فروش آپشن بلندمدت + خرید آپشن کوتاه‌مدت با قیمت اعمال یکسان
• دابل کلندر اسپرد (Double Calendar Spread): اجرای دو لانگ کلندر اسپرد در دو قیمت اعمال متفاوت
• اسپرد تقویمی مورب (Diagonal Calendar Spread): خرید و فروش آپشن با سررسید متفاوت و قیمت اعمال متفاوت

دو نوع اصلی دارد:

• Bullish Diagonal Calendar
• Bearish Diagonal Calendar
• اسپرد دابل تقویمی مورب (Double Diagonal Calendar Spread): ترکیب دو اسپرد مورب در دو قیمت اعمال
• کلندر استرادل (Calendar Straddle): اجرای کال و پوت تقویمی روی یک قیمت اعمال
• کلندر استرنگل (Calendar Strangle): اجرای کال و پوت تقویمی با دو قیمت اعمال مختلف

استراتژی اسپرد مورب

اسپرد مورب، که گاهی به آن اسپرد قطری نیز گفته می‌شود، ترکیبی هوشمندانه از دو نوع اسپرد لانگ کلندر و شورت کلندر است و به معامله‌گر امکان می‌دهد تا اختیارات با تاریخ سررسید و قیمت اعمال متفاوت ایجاد کند. این ویژگی باعث می‌شود اسپرد مورب انعطاف بالایی داشته باشد و معامله‌گر بتواند جهت حرکت بازار، ارزش زمانی و نوسانات ضمنی (Implied Volatility) را همزمان مدیریت کند.

• معامله‌گر اختیار بلندمدت را خریداری (Long) می‌کند.
• اختیار کوتاه‌مدت را فروخته (Short) می‌شود.

تفاوت در قیمت اعمال نیز باعث می‌شود منحنی سود و زیان این استراتژی شکل دینامیک و انعطاف‌پذیرتری پیدا کند. به عبارت دیگر، معامله‌گر می‌تواند همزمان از اختلاف ارزش زمانی بین اختیار کوتاه‌مدت و بلندمدت بهره ببرد و ریسک ناشی از نوسانات کوتاه‌مدت را کاهش دهد.

حداکثر سود: در استراتژی اسپرد مورب، حداکثر سود زمانی حاصل می‌شود که قیمت دارایی در انقضای اختیار کوتاه‌مدت نزدیک به قیمت اعمال آن باشد، به گونه‌ای که:

• اختیار کوتاه‌مدت منقضی شود و معامله‌گر همچنان اختیار بلندمدت را در اختیار داشته باشد.
• اختلاف ارزش بین اختیار بلندمدت و کوتاه‌مدت حداکثر شود.

حداکثر زیان: محدود به هزینه خالص پرداختی برای ایجاد موقعیت است. اگر قیمت سهم بسیار پایین یا بسیار بالا حرکت کند و هر دو اختیار بی‌ارزش شوند، معامله‌گر کل سرمایه اولیه را از دست می‌دهد.

نقطه سر به سر (Breakeven): نقطه سر به سر جایی است که سود و زیان معامله برابر صفر باشد. در استراتژی اسپرد مورب، نقطه سر به سر با جمع قیمت اعمال اختیار کوتاه‌مدت و هزینه خالص ایجاد موقعیت محاسبه می‌شود:نقطه سر به سر=قیمت اعمال اختیار کوتاه‌مدت+هزینه خالص ایجاد موقعیت اگر قیمت دارایی در انقضای اختیار کوتاه‌مدت به این مقدار برسد، معامله‌گر هیچ سود یا زیانی ندارد.

انواع استراتژی اسپرد مورب

• Long Diagonal Call: خرید یک کال بلندمدت و فروش یک کال کوتاه‌مدت با قیمت اعمال متفاوت برای ساختن یک موقعیت صعودی کم‌هزینه‌تر از خرید کال مستقیم.
• Long Diagonal Put: خرید یک پوت بلندمدت و فروش یک پوت کوتاه‌مدت با قیمت اعمال متفاوت برای ایجاد یک موقعیت نزولی با ریسک کنترل‌شده.
• Short Diagonal Call: فروش کال بلندمدت و خرید کال کوتاه‌مدت با قیمت اعمال متفاوت برای کسب سود از نوسان بالا و حرکت سریع قیمت.
• Short Diagonal Put: فروش پوت بلندمدت و خرید پوت کوتاه‌مدت برای بهره‌گیری از جهش صعودی قیمت و نوسان زیاد بازار.
•  Double Diagonal Spread: ترکیبی از یک کال مورب و یک پوت مورب در دو قیمت اعمال که ساختاری رنج‌محور با محدوده سود گسترده ایجاد می‌کند.
• Bullish Diagonal Spread: یک اسپرد مورب جهت‌دار که با ترکیب آپشن‌های مختلف، سود از رشد ملایم قیمت را با بهره‌گیری از Time Decay ممکن می‌کند.
• Bearish Diagonal Spread: نسخه نزولی اسپرد مورب که از افت ملایم قیمت و کاهش ارزش آپشن کوتاه‌مدت سود می‌جوید.

سایر استراتژی اسپرد

اسپردهای دامنه‌ای 4-Strike (Range-Bound Spreads)

• Butterfly: ترکیب خرید یک اختیار، فروش دو اختیار و خرید یک اختیار دیگر در سه استرایک متقارن برای کسب سود از تثبیت قیمت در استرایک میانی.
• Condor: ساختار چهارلگی شامل خرید–فروش–فروش–خرید در چهار استرایک متفاوت که محدوده سود وسیع‌تری نسبت به باترفلای ایجاد می‌کند.
• Iron Butterfly: فروش هم‌زمان یک کال و پوت با استرایک یکسان و خرید کال و پوت دورتر برای ایجاد یک محدوده سود فشرده در مرکز.
• Iron Condor: فروش یک کال OTM و یک پوت OTM همراه با خرید کال و پوت دورتر، تا سود از کاهش نوسان و ثابت‌ماندن قیمت به دست آید.
• Broken-Wing Butterfly: باترفلای نامتقارن که در آن یکی از بال‌ها فاصله بیشتری دارد تا بخشی از ریسک حذف شده و جهت‌گیری قیمت تقویت شود.
• Broken-Wing Condor: کاندور نامتقارن که با جابه‌جایی یک لِگ، ریسک یا سود به سمت حرکت خاصی از قیمت هدایت می‌شود.
• Skip-Strike Butterfly: ساختاری شبیه باترفلای که یک استرایک میانی حذف شده و ترکیب خرید–فروش–خرید با فاصله نامنظم ایجاد می‌کند.
• Horizontal Condor: کاندور تقویمی که از خرید و فروش اختیارها در استرایک‌های مختلف و سررسیدهای متفاوت برای بهره‌گیری از اختلاف تیتا استفاده می‌کند.

اسپردهای آربیتراژی (Arbitrage Structured Spreads)

• Box Spread: ترکیب یک Bull Call Spread و یک Bear Put Spread در همان استرایک‌ها برای قفل‌کردن سود آربیتراژی مشابه اوراق با درآمد ثابت.
• Conversion: خرید سهم، خرید پوت و فروش کال در یک استرایک واحد برای ایجاد بازدهی آربیتراژی بدون ریسک.
• Reversal: فروش سهم، فروش پوت و خرید کال با استرایک یکسان برای استخراج سود از اختلاف قیمت‌های نادرست بازار.

اسپردهای آهنی (Iron Spreads)

• Iron Condor: فروش یک کال اسپرد و یک پوت اسپرد هم‌زمان برای کسب درآمد از کاهش نوسان با ریسک محدود.
• Iron Butterfly: فروش هم‌زمان کال و پوت ATM و خرید بال‌های دوطرف برای ساختن محدوده سود فشرده در استرایک مرکزی.

ساختارهای پیچیده چندلگی (Complex Multi-Leg Structures)

• Jade Lizard: فروش پوت و فروش کال به‌همراه خرید کال بالاتر برای ساختن ساختار بدون ریسک صعودی و درآمدمند.
• Reverse Jade Lizard: خرید پوت و خرید کال همراه با فروش کال دورتر برای کسب سود از حرکت شدید یا افزایش نوسان.
• Christmas Tree: ساختاری پله‌ای شامل خرید یک اختیار و فروش چند اختیار در استرایک‌های متعدد برای سودگیری از حرکت ملایم قیمت.
• Ladder: چینش خرید و فروش آپشن‌ها در استرایک‌های پله‌ای برای ایجاد سود مرحله‌ای با جهت مشخص.
• Strip: خرید دو پوت و یک کال در استرایک یکسان برای کسب سود بیشتر از حرکات نزولی.
• Strap: خرید دو کال و یک پوت در یک استرایک برای تمرکز بر سودگیری از حرکت صعودی شدید.
• Guts Spread: خرید یا فروش یک کال ITM و یک پوت ITM برای کسب سود از حرکت بزرگ قیمت در هر جهت.
• Gut Strangle: نسخه ITM استرنگل که با خرید یا فروش کال و پوت داخلِ‌پول، محدوده سود مرکزی کوچک اما پتانسیل حرکت شدید ایجاد می‌کند.
• Hybrid Ratio/Backspread: ترکیب نسبت‌های نامتقارن خرید و فروش اختیار با استرایک‌های متفاوت برای افزایش سود در حرکت‌های انفجاری قیمت.

جمع‌بندی

استراتژی اسپرد یکی از دقیق‌ترین و هوشمندانه‌ترین ساختارهای معاملاتی در بازار اختیار است. این استراتژی به معامله‌گر کمک می‌کند با ترکیب چند قرارداد، موقعیتی کاملا مدیریت‌شده ایجاد کند که هم ریسک آن کنترل‌شده باشد و هم هزینه ورود کاهش یابد.اگر کاربران سایت بخواهند در بازار آپشن مسیر حرفه‌ای را آغاز کنند، شناخت و درک عمیق استراتژی اسپرد نخستین گام ضروری است.

استراتژی	جهت بازار	نوع ساختار	بهترین شرایط بازار	حداکثر سود	حداکثر زیان	توضیح کوتاه
Bull Call Spread	صعودی	عمودی	صعود ملایم	محدود	محدود	خرید کال و فروش کال در استرایک بالاتر
Bull Put Spread	صعودی	عمودی	تثبیت یا رشد آرام	محدود	محدود	فروش پوت و خرید پوت پایین‌تر
Bear Call Spread	نزولی	عمودی	نزول ملایم	محدود	محدود	فروش کال پایین‌تر و خرید کال بالاتر
Bear Put Spread	نزولی	عمودی	نزول ملایم	محدود	محدود	خرید پوت و فروش پوت پایین‌تر
Call Calendar	خنثی → صعودی	افقی	افزایش IV + ثبات قیمت	محدود	محدود	فروش کوتاه‌مدت و خرید بلندمدت
Put Calendar	خنثی نزولی	افقی	افزایش IV + ثبات	محدود	محدود	مشابه کال ولی جهت نزولی
Diagonal Call	صعودی ملایم	مورب	حرکت آهسته + وگا مثبت	محدود	محدود	استرایک و سررسید متفاوت
Diagonal Put	نزولی ملایم	مورب	حرکت آهسته	محدود	محدود	نسخه نزولی مورب
Butterfly	خنثی	دامنه‌ای	نوسان پایین	محدود	محدود	سود دقیق نزدیک استرایک وسط
Iron Condor	خنثی	آهنی	بازار آرام و رنج	محدود	محدود	درآمدمحور و کم‌ریسک
Iron Butterfly	خنثی	آهنی	نوسان بسیار پایین	محدود	محدود	سود زیاد در نقطه مرکزی
Broken-Wing Butterfly	خنثی متمایل به جهت	دامنه‌ای نامتقارن	نوسان پایین	محدود	کمتر از باترفلای	ریسک کمتر در یک‌طرف
Ratio Call Spread	صعودی/خنثی	عمودی نسبتی	صعود کم یا ثبات قیمت	نامتقارن	نامتقارن	خرید یک کال، فروش چند کال
Ratio Put Spread	نزولی/خنثی	عمودی نسبتی	نزول کم یا ثبات	نامتقارن	نامتقارن	مشابه بالا در پوت
Call Backspread	صعود شدید	عمودی	جهش بزرگ قیمت و افزایش IV	نامحدود	محدود	خرید تعداد بیشتری کال
Put Backspread	نزول شدید	عمودی	سقوط سریع قیمت	نامحدود	محدود	خرید تعداد بیشتری پوت
Jade Lizard	صعودی	چندلگی	کاهش IV + بازار آرام	محدود	بدون ریسک صعودی	کال اسپرد فروشی + پوت فروشی