استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش یکی از پیشرفتهترین و منعطفترین استراتژیهای معاملاتی در بازار آپشن است که برای بازارهای نزولی آرام یا دارای نوسان کنترلشده طراحی شده است. این استراتژی با ترکیب اختیارهای فروش با سررسید و قیمت اعمال متفاوت، امکان کسب سود تدریجی از کاهش قیمت دارایی پایه و دریافت پریمیومهای مستمر را فراهم میکند و در عین حال ریسک معامله را در سطحی محدود نگه میدارد. به همین دلیل، این ساختار در میان معاملهگران حرفهای بازار آپشن ایران محبوبیت بالایی پیدا کرده است.
استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش چیست؟
استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش (Diagonal Put Spread) یکی از ساختارهای پیشرفته در معاملات آپشن است که بر پایه ترکیب هوشمندانه دو قرارداد اختیار فروش با سررسید و قیمت اعمال متفاوت طراحی شده است. در این استراتژی، معاملهگر همزمان:
- یک اختیار فروش بلندمدت با قیمت اعمال بالاتر خریداری میکند
- یک اختیار فروش کوتاهمدت با قیمت اعمال پایینتر را به فروش میرساند.
این ترکیب، امکان بهرهبرداری از افت تدریجی قیمت سهم و کاهش ارزش زمانی اختیارهای کوتاهمدت را بهصورت همزمان فراهم میکند.
اختلاف همزمان در تاریخ سررسید و قیمت اعمال باعث میشود استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش نهتنها از کاهش قیمت دارایی پایه سود ببرد، بلکه از افت سریع ارزش زمانی اختیار کوتاهمدت نیز منتفع شود.
در این ساختار، اختیار فروش کوتاهمدت معمولا با سرعت بیشتری ارزش خود را از دست میدهد و در بسیاری از مواقع بدون اعمال منقضی میشود، در حالی که اختیار فروش بلندمدت بهعنوان یک ابزار پوششی قدرتمند، از موقعیت معاملهگر در برابر افت تدریجی یا حتی شدید قیمت سهم محافظت میکند.
از نظر مفهومی، این استراتژی شباهتهایی با اسپردهای تقویمی دارد، اما به دلیل وجود اختلاف در قیمتهای اعمال، انعطافپذیری بیشتری نسبت به کلندر اسپرد کلاسیک ارائه میدهد. همین ویژگی به معاملهگر اجازه میدهد تا ضمن کنترل نوسانات کوتاهمدت، از فروش متوالی اختیارهای فروش کوتاهمدت یک جریان درآمدی پایدار ایجاد کند. پس از انقضای هر اختیار کوتاهمدت، در صورتی که قرارداد بیارزش منقضی شود، معاملهگر میتواند برای دوره بعدی اختیار جدیدی بفروشد و این فرآیند را تا سررسید نهایی اختیار فروش بلندمدت ادامه دهد.
در شرایطی که قیمت سهم مطابق انتظار کاهش یابد، ارزش اختیار فروش بلندمدت بهتدریج افزایش پیدا میکند و نقش اصلی سودآوری را بر عهده میگیرد. در مقابل، اگر قیمت برخلاف تحلیل معاملهگر افزایش یابد، ساختار استراتژی بهگونهای طراحی شده که زیان معاملهگر به هزینه خالص اولیه محدود باقی بماند. این ویژگی، استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش را به گزینهای مناسب برای معاملهگرانی تبدیل میکند که بهدنبال ریسک کنترلشده در بازارهای نزولی هستند.
بهترین زمان استفاده از استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش
استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش زمانی بیشترین کارایی را دارد که معاملهگر انتظار کاهش آرام و کنترلشده قیمت سهم را داشته باشد. این استراتژی در محیطهایی با نوسانات ضمنی متوسط یا رو به کاهش عملکرد بهتری دارد، زیرا افت نوسان ضمنی به کاهش سریعتر ارزش زمانی اختیارهای فروختهشده کمک میکند. همچنین نبود شوکهای خبری بزرگ و شرایط هیجانی بازار، امکان مدیریت مؤثر و برنامهریزیشده موقعیت را فراهم میسازد.
در بازارهای نزولی ملایم یا رنج متمایل به پایین، این استراتژی معمولاً بازدهی بهتری نسبت به بازارهای پرنوسان و غیرقابل پیشبینی دارد. با این حال، موفقیت در اجرای آن نیازمند مدیریت فعال است و معاملهگر باید آمادگی لازم برای بررسی مداوم موقعیت و اعمال تغییرات لازم را داشته باشد.
نکات حرفهای برای اجرای موفق استراتژی
انتخاب فاصله مناسب بین قیمتهای اعمال از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این فاصله مستقیماً بر میزان ریسک و بازدهی تأثیر میگذارد. فروش اختیار فروش کوتاهمدت در شرایطی که نوسان ضمنی در سطح بالاتری قرار دارد، معمولاً پریمیوم بیشتری ایجاد میکند و جذابیت استراتژی را افزایش میدهد. همچنین، رولکردن صحیح اختیار کوتاهمدت پس از انقضا یا نزدیک شدن به سررسید، یکی از عوامل کلیدی موفقیت در استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش محسوب میشود.
در مجموع، این استراتژی بیش از آنکه مناسب معاملهگران غیرفعال باشد، برای معاملهگرانی طراحی شده است که توانایی مدیریت مستمر موقعیتها را دارند و میتوانند با تحلیل دقیق شرایط بازار، از ترکیب زمان، قیمت و نوسان به نفع خود استفاده کنند.
سود و زیان در استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش
بررسی دقیق ساختار سود و زیان در استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش یکی از مهمترین مراحل پیش از اجرای این استراتژی محسوب میشود. این ساختار برخلاف بسیاری از استراتژیهای ساده آپشنی، ماهیتی پویا دارد و نتیجه نهایی آن به ترکیبی از قیمت دارایی پایه، نوسان بازار و نحوه مدیریت معاملهگر در طول زمان وابسته است.
حداکثر زیان در استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش بهطور کامل محدود و قابل پیشبینی است. این زیان برابر با هزینه خالص اولیه ایجاد موقعیت میباشد؛ یعنی مبلغی که معاملهگر پس از خرید اختیار فروش بلندمدت و کسر پریمیوم دریافتی از فروش اختیار فروش کوتاهمدت پرداخت میکند.
چنین زیانی زمانی تحقق پیدا میکند که قیمت سهم تا سررسید نهایی اختیار فروش بلندمدت بالاتر از قیمت اعمال آن باقی بماند. در این شرایط، هر دو قرارداد اختیار فروش بدون ارزش منقضی میشوند و معاملهگر تنها هزینه اولیه خود را از دست میدهد. این ویژگی، یکی از مهمترین مزایای استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش بهشمار میآید و آن را به گزینهای مناسب برای معاملهگرانی با رویکرد محافظهکارانه تبدیل میکند.
در مقابل، حداکثر سود در استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش ثابت و از پیش تعیینشده نیست و بهصورت محدود اما متغیر تعریف میشود. میزان سود نهایی به عوامل متعددی بستگی دارد که مهمترین آنها شامل مجموع پریمیومهای دریافتی از فروش اختیارهای فروش کوتاهمدت، میزان کاهش قیمت دارایی پایه و ارزش اختیار فروش بلندمدت در زمان سررسید نهایی است.
از آنجا که معاملهگر میتواند در طول عمر اختیار بلندمدت چندین بار اختیار فروش کوتاهمدت جدید بفروشد، تعیین یک سقف سود مشخص عملاً امکانپذیر نیست. به همین دلیل، موفقیت این استراتژی تا حد زیادی به مدیریت فعال و تصمیمگیری بهموقع معاملهگر وابسته است.
سودآوری استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش بهطور کلی از سه منبع اصلی شکل میگیرد:
- پریمیومهایی است که معاملهگر از فروش متوالی اختیارهای فروش کوتاهمدت دریافت میکند و بهعنوان جریان درآمدی دورهای عمل مینماید.
- افزایش ارزش اختیار فروش بلندمدت در صورت کاهش قیمت سهم است که بخش قابلتوجهی از سود بالقوه را تشکیل میدهد.
- اختلاف میان قیمت اعمال اختیار فروش بلندمدت و قیمت نهایی دارایی پایه در زمان سررسید است که ارزش ذاتی نهایی موقعیت را مشخص میکند.
نقطه سر به سر در استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش نیز برخلاف استراتژیهای ایستا، عددی ثابت و غیرقابل تغییر نیست. به دلیل ماهیت چندمرحلهای این استراتژی و امکان فروش مکرر اختیارهای کوتاهمدت، هر بار دریافت پریمیوم جدید باعث جابهجایی نقطه سر به سر میشود.
با این حال، بهطور کلی میتوان گفت نقطه سر به سر معمولا در محدودهای نزدیک به قیمت اعمال اختیار فروش بلندمدت با در نظر گرفتن مجموع پریمیومهای خالص دریافتی قرار میگیرد. هرچه معاملهگر پریمیوم بیشتری در طول زمان جمعآوری کند، نقطه سر به سر به نفع او جابهجا شده و حاشیه امنیت معامله افزایش مییابد.
در مجموع، ساختار سود و زیان در استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش بهگونهای طراحی شده است که زیان آن محدود، سود آن قابل مدیریت و نقطه سر به سر آن انعطافپذیر باشد. همین ویژگیها باعث میشود این استراتژی برای معاملهگرانی که بهدنبال ریسک کنترلشده، بازدهی متعادل و بهرهگیری هوشمندانه از افت تدریجی قیمتها هستند، یکی از انتخابهای حرفهای و کارآمد در بازار آپشن محسوب شود.
مزایا و معایب استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش
استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش مزایای متعددی دارد که آن را به گزینهای جذاب برای معاملهگران حرفهای تبدیل میکند. مهمترین مزیت آن، ریسک محدود است. زیرا حداکثر زیان از پیش مشخص بوده و به هزینه اولیه ورود به معامله محدود میشود. علاوه بر این، امکان دریافت پریمیومهای پیدرپی از فروش اختیارهای کوتاهمدت، باعث ایجاد درآمد مستمر میشود. انعطافپذیری بالا، قابلیت تنظیم موقعیت در طول زمان و استفاده همزمان از کاهش قیمت و ارزش زمانی از دیگر مزایای کلیدی این استراتژی به شمار میروند.
در کنار مزایا، استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش محدودیتهایی نیز دارد. این استراتژی نیازمند مدیریت فعال و پایش مداوم بازار است و برای معاملهگران کاملا غیرفعال مناسب نیست. همچنین در بازارهای بسیار نزولی یا دارای شوکهای شدید، ممکن است نیاز به اصلاح سریع موقعیت وجود داشته باشد. سود این استراتژی نیز نامحدود نیست و به نحوه مدیریت معامله بستگی زیادی دارد.
تحلیل نمودار استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش
نمودار سود و زیان در استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش ماهیتی پویا، زمانمحور و قابل تنظیم دارد و بهخوبی نشان میدهد که تغییرات قیمت دارایی پایه چگونه بر عملکرد نهایی این استراتژی اثر میگذارد. برخلاف استراتژیهای ایستا، شکل این نمودار در طول زمان ثابت نیست و با هر مرحله مدیریت و فروش مجدد اختیارهای کوتاهمدت میتواند تغییر کند.
در ابتدای ورود به معامله، منحنی سود و زیان معمولا در ناحیه منفی قرار میگیرد. این وضعیت ناشی از پرداخت هزینه خالص اولیه برای خرید اختیار فروش بلندمدت است، در حالی که هنوز درآمد پریمیومی قابلتوجهی از فروش اختیارهای کوتاهمدت جمعآوری نشده است. این بخش از نمودار، حداقل زیان بالقوه معامله را نشان میدهد و مبنای مدیریت ریسک در این استراتژی محسوب میشود.
با آغاز کاهش تدریجی قیمت سهم، رفتار نمودار بهتدریج تغییر میکند. در این مرحله، ارزش اختیار فروش بلندمدت افزایش مییابد و اختیار فروش کوتاهمدت نیز به دلیل افت ارزش زمانی، سریعتر به سمت بیارزش شدن حرکت میکند. نتیجه این فرآیند، صعود تدریجی منحنی سود است. بیشترین بازدهی معمولا زمانی شکل میگیرد که قیمت دارایی پایه در محدودهای بین قیمت اعمال اختیار فروش فروختهشده و اختیار فروش خریداریشده قرار داشته باشد، جایی که اختیار کوتاهمدت بدون اعمال منقضی شده و اختیار بلندمدت بیشترین ارزش ذاتی را در اختیار معاملهگر قرار میدهد.
در صورت کاهش شدیدتر قیمت سهم، شیب نمودار سود تندتر میشود. در این سناریو، رشد قابلتوجه ارزش اختیار فروش بلندمدت نقش اصلی در افزایش سود ایفا میکند. با این حال، در چنین شرایطی مدیریت فعال موقعیت اهمیت دوچندانی پیدا میکند؛ زیرا معاملهگر میتواند با رولکردن اختیار کوتاهمدت یا تثبیت بخشی از سود، بازدهی نهایی را بهینه کند و از بازگشتهای احتمالی قیمت آسیب نبیند.
اگر قیمت سهم برخلاف پیشبینی معاملهگر افزایش یابد، منحنی سود و زیان به سمت ناحیه منفی حرکت میکند. با این وجود، یکی از مزیتهای کلیدی استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش این است که زیان معاملهگر هرگز از هزینه خالص اولیه فراتر نمیرود. این محدود بودن ریسک، ساختار نمودار را بهگونهای طراحی میکند که حتی در سناریوهای نامطلوب نیز کنترل سرمایه حفظ شود.
از ویژگیهای مهم نمودار این استراتژی میتوان به ساختار پویا و وابسته به زمان آن اشاره کرد. هر بار که معاملهگر یک اختیار فروش کوتاهمدت جدید میفروشد و پریمیوم دریافت میکند، محدودههای سودآور جابهجا شده و شکل کلی نمودار تغییر مییابد. همین موضوع باعث میشود این استراتژی بیش از هر چیز به مدیریت فعال، تحلیل مداوم بازار و تصمیمگیری آگاهانه وابسته باشد.
در مجموع، نمودار سود و زیان استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش ترکیبی از ریسک محدود، سود پایدار در محدودهای از قیمتها و امکان تنظیم مستمر موقعیت را به نمایش میگذارد. این ویژگیها موجب شدهاند این استراتژی به یکی از ابزارهای محبوب در بازار آپشن ایران تبدیل شود؛ بهویژه در دورههایی که بازار روند نزولی آرام، رنج متمایل به پایین یا نوسانات کنترلشده دارد و معاملهگر بهدنبال بازدهی منطقی با ریسک مدیریتشده است.
مثال عددی از استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش (بازار ایران)
فرض کنید سهم فولاد در قیمت ۶۰۰۰ تومان معامله میشود و معاملهگر انتظار کاهش ملایم قیمت را دارد.
-
خرید اختیار فروش ۳ماهه با قیمت اعمال ۶۰۰۰ تومان به قیمت ۳۵۰ تومان
-
فروش اختیار فروش ۱ماهه با قیمت اعمال ۵۵۰۰ تومان به قیمت ۱۵۰ تومان
هزینه خالص اولیه: ۲۰۰ تومان
سناریو ۱: قیمت سهم به ۵۷۰۰ تومان میرسد (کاهش تدریجی قیمت سهم)
- اختیار کوتاهمدت بیارزش میشود.
- اختیار بلندمدت ارزش ذاتی پیدا میکند.
- معاملهگر برای ماه بعد اختیار جدیدی میفروشد و سود تدریجی شکل میگیرد.
سناریو ۲: قیمت به ۵۲۰۰ تومان سقوط میکند (کاهش شدید)
ارزش اختیار فروش بلندمدت بهشدت افزایش مییابد و سود استراتژی بیشتر میشود.
سود کلی بیشتر از سناریوی اول خواهد بود، البته با نیاز به مدیریت فعال.
سناریو ۳: قیمت به ۶۲۰۰ تومان میرسد (افزایش قیمت، نقطه زیان)
هر دو اختیار افت ارزش دارند و زیان معاملهگر محدود به همان ۲۰۰ تومان باقی میماند.
جمعبندی نهایی استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش
استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش روشی مناسب برای معاملهگرانی است که انتظار کاهش تدریجی قیمت سهم را دارند و در عین حال بهدنبال کسب درآمد مستمر از فروش اختیارهای کوتاهمدت هستند. این استراتژی با ریسک محدود، ساختار انعطافپذیر و قابلیت مدیریت مستمر، ابزار قدرتمندی برای مواجهه با بازارهای نزولی آرام یا دورههای نوسان کنترلشده محسوب میشود.
استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش یکی از کارآمدترین ابزارهای معاملاتی برای بازارهای نزولی آرام است که با ترکیب درآمد پریمیومی، مدیریت ریسک و بهرهگیری از افت تدریجی قیمت، امکان ایجاد بازدهی پایدار را فراهم میکند. این استراتژی زمانی بیشترین اثربخشی را دارد که معاملهگر بتواند موقعیت خود را بهصورت فعال مدیریت کرده و از تغییرات بازار بهدرستی بهره ببرد.
| ویژگی | توضیح |
|---|---|
| نام استراتژی | استراتژی اسپرد مورب با اختیار فروش |
| جهت بازار | نزولی ملایم |
| نوع قرارداد | خرید Put بلندمدت + فروش Put کوتاهمدت |
نظرات کاربران